ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΣ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ Ν – του Κων/νου Καρκανιά

Λαμβάνοντας αφορμή από την ανάγνωση του συγκροτημένου άρθρου του κυρίου Βαλεοντή, Προέδρου της ΕΛΕΤΟ, θα ήθελα να πω την γνώμη μου για αυτό το πολύ σημαντικό θέμα, το οποίο βεβαίως δεν είναι καινούριο αλλά σέρνεται πολλές δεκαετίες.

Από την αρχή λέω, ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να καταργηθεί το νι στο τέλος των άρθρων (και των αυτός- αυτή και των δεν-μην) και δεν πρέπει να υπάρχουν οποιεσδήποτε απλές ή περίπλοκες εξαιρέσεις στην χρησιμοποίησή του, όπως άλλωστε γινόταν επί πολλές εκατονταετίες μέχρι το 1978. Οι σκέψεις μου για αυτό το θέμα συνοψίζονται στα ακόλουθα:

  1. Η σταδιακή διαφοροποίηση της προφοράς κάποιων λέξεων σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για την διαφοροποίηση της γραφής.

Πολύ περισσότερο μάλιστα εάν αυτή η διαφοροποίηση της προφοράς οφείλεται σε κακή χρήση της γλώσσας από ανθρώπους που είτε δεν είναι μορφωμένοι είτε δεν νοιάζονται για την ορθή προφορά.

  1. Ακόμη όμως και αν σε κάποιες περιπτώσεις το τελικό νι στο τέλος κάποιων άρθρων δεν ακούγεται καθαρά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γράφεται. Αυτό δεν συμβαίνει π.χ. στα γαλλικά ή στα αγγλικά, γλώσσες στις οποίες πολλά γράμματα δεν προφέρονται αλλά εξακολουθούν να γράφονται.
  2. Η παρατήρηση γλωσσολόγων ή άλλων ειδικών, ότι πολλοί Έλληνες δεν προφέρουν πλέον το νι σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και αυτό πρέπει να το αποδεχτούμε με βάση τον γενικό κανόνα ότι «οι γλώσσες εξελίσσονται» ή ακόμη «οι γλώσσες φθείρονται φυσιολογικά όπως όλες οι ανθρώπινες κατασκευές» δεν με βρίσκει καθόλου σύμφωνο, γιατί πάντα όταν αντιμετωπίζουμε καταστάσεις σταδιακής φθοράς σε οτιδήποτε, πρέπει να αντιστεκόμαστε και να μην είμαστε απλοί παρατηρητές.

Η στάση των γλωσσολόγων που παρατηρούν την εξέλιξη στην προφορά ή στην γραφή και στην συνέχεια την «νομιμοποιούν» με διαφορές στην γραμματική δεν είναι σωστή κατά την γνώμη μου, πολύ περισσότερο εάν αυτές οι αλλαγές προέρχονται από το ότι οι λιγότερο μορφωμένοι ή και οι ξένοι ομιλητές της γλώσσας μας τείνουν να γίνουν περισσότεροι από αυτούς οι οποίοι μιλούν σωστά είτε επειδή είναι περισσότερο μορφωμένοι είτε επειδή προσπαθούν να μιλήσουν σωστά.

Θα μπορούσα να πω πολλά περισσότερα, αλλά θα τελειώσω επιμένοντας ότι είναι ευθύνη  όσων ενδιαφέρονται για την γλώσσα και επομένως για την σωστή προφορά και γραφή να επιμείνουν στην συνέχιση χρήσης του τελικού νι και να προσπαθήσουμε να ενημερώσουμε όσο το δυνατόν περισσοτέρους και εκπαιδευτικούς και απλούς χρήστες της γλώσσας μας για την ορθότητα αυτής της άποψης.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι όταν γίνεται μια αρχή με τέτοιες δικαιολογίες, θα ακολουθήσουν και άλλες αλλαγές, όπως οι συζητούμενες για αντικατάσταση του «μπ»  με το «b», αφού λίγοι προφέρουν το σύμπλεγμα των δύο συμφώνων με τρόπο που να διακρίνονται.

Τέλος, είναι άξιο απορίας ότι προσπαθούμε επί χρόνια να δημιουργήσουμε τόσο περίπλοκους κανόνες για το πότε γράφεται ή προφέρεται το τελικό νι στα άρθρα και πότε όχι  και με αυτό τον τρόπο δυσκολεύουμε παρά διευκολύνουμε την διδασκαλία της γλώσσας μας τόσο σε Έλληνες όσο και σε ξένους.

* Ο Κων/νος Καρκανιάς είναι Διευθυντής του Σχολείου Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, τ. Πρόεδρος του Οργανισμού για την Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας. 

 

Αφήστε μια απάντηση